1.2.2 ÜRETİM PROGRAMI
Hazırlanan üretim planlarını ve planların hangi aşamalarda olduklarının canlı olarak takibinin yapıldığı, üretim için bilgilendirme formların baskısının alındığı ekranları olan sekmedir.
İlgili adımlar takip edildiğinde hazırlanmış olan üretim planları listelenmektedir. Üretim planları günlük, haftalık, aylık yapılabilir. Ancak tavsiye edilen haftalık planlar yapılmasıdır ve örnekler haftalık plan takvimleri üzerinden gösterilecektir.
Giriş ekranında okunması gereken başlıklardan ‘Planlama türü’ filtreleme işlemi yapılan üretim alanına göre listelenilir. Mobilya üretim, koltuk üretim gibi seçim yapılarak ilgili planlar listelenir. Açıklamalara planların zaman dilimleri yazılarak takip işlemi daha doğru ve kolay sağlanır. ‘Hedef başlangıç-bitiş tarihleri’ ile planların durumunu kıyaslamak, planın olması gereken işlemde olup olmadığı görmek için genel bir bakış sağlar. Turuncu ifade planın henüz üretim aşamasına başlanmadığını, yeşil ifade planların üretimde işlem görmeye devam ettiğini, kırmızı ifade ise planın üretim işlemlerinin tamamlandığını gösterir. Bu ifadeler VTS bölümünde bahsedilen üretimdeki kullanıcıların operasyonları başla-bitir olarak kaydetmesiyle güncellenir. (Şekil-1)
“Ekle” butonuna tıklayarak yeni bir plan hazırlanmaya başlanır. (Şekil-1)
Yeni bir plan kaydedilirken her satırın titizlikle doldurulması gerekmektedir. Kayıt süreci olarak açılan planda, planlayan bölümüne kullanıcı olarak giriş yapan kişi ve belge numarası otomatik atanır. Başlangıç ve bitiş tarihleri, planlanmak istenen zaman dilimine göre seçilir. Açıklamaya zaman diliminin ne olduğunu yazmak, geriye dönük olarak planlar incelenmek istendiğinde daha hızlı bulmaya yardımcı olur. (Şekil-2)
İlk kayıt işlemi gerçekleştiğinde veri girişi yapılabilir durumda plan ekranı önümüze gelmektedir. Dört farklı planlama şekline göre ürünler eklenerek plan hazırlanır. İşaretli bölümden eklenen ürünler üzerinden; malzeme talebinde bulunulacak, operasyonlar bölümünde doluluk oranları değişecek, üretim için bilgilendirme formları yazdırılabilecektir. İşlemlere devam ederek her bir aşamanın nasıl gerçekleştiğini inceleyelim. (Şekil-3)
Plan ekranına ekleyeceğimiz her ürün için aramalarımızı dört farklı planlama şekline göre yapmamız gerekmektedir. İlk olarak bu farklı planlama kategorilerinin ne olduğunu açıklamak gerekirse;
Serbeste Ekleme: Siparişten ve/veya üretim planı talebinden bağımsız olarak, istenilen üründen istenilen miktarda ekleme yapabildiğimiz bölümdür.
Satış Siparişinden Ekleme: Siparişi girilen ürünlerden ‘üretim’ aşamasında olanların listelendiği bölümdür. Planlamacı üretmek istediği siparişleri seçerek ve isterse miktarlarında değiştirme yaparak plana ekler.
Planlama Talebinden Ekleme: E-Planning ekranındaki verilere göre planlama talebinde bulunulmuş olan planlar gelmektedir.
Transfer işlemi: Üretim planına alınmış olan, ancak üretim işlemi başlamamış olan ürünlerin planlar arası transfer işlemi yapabilmeyi sağlar. (Şekil-4)
‘Serbest ekleme’ ile sistemde açılmış olan her türlü ürün tipi (modül, paket, parça) eklenebilmektedir. Bu planlama şekli daha çok depoda eksik modüller ya da paketler olduğunda veya ssh parçalar için üretim emirleri vermek gerektiğinde kullanılabilir. (Şekil-5)
‘Siparişe göre ekleme’ ile ilk olarak üretime alınmayanlar veya kısmen üretime alınanlar olarak filtrelenmelidir. Bu kısım siparişi girerken sipariş durumunun hangi aşamada bırakıldığına göre güncellenir. Sipariş numarası ve müşteri ismiyle birlikte sipariş miktarları planlamacının önüne düşer. Miktarlar üzerinde değişiklik yapma imkanı ile plan ekranı kaydedilmiş olur. (Şekil-6)
‘Planlama talebinden ekleme’ ile e-planning ekranındaki verilerin analiz edilmesi ve işletmenin belirlediği hedefler doğrultusunda, üretimi istenen bir plan talebi oluşturulmuş olur. Bu talebin kaydedilerek işleme alınması için planlama talebinden ekleme seçeneği kullanılmaktadır. E-planning sayfası üzerinden talepte bulunulan planlar, sipariş numarası atanarak istenilen başlıkla birlikte kaydedilmektedir. O planlama talebine dahil edilen ürünler ve adetlerinin de bulunduğu ekran üzerinden seçim yapılarak plan kaydedilmiş olur. (Şekil-7)
‘Transfer işlemi’ ile plan ekleme ekranında, planın içerisinde bulunan ancak hiç üretime başlanmamış olan ürünler listelenmektedir. Transfer yapılacak olan plan hazırlanırken siparişe göre ekleme özelliği kullanılmışsa müşteri ismi de gözükecek şekilde listelenir. Planın içerisinde listelenen ürünler ve miktarlarına göre seçim yapılıp kaydedilerek transfer işlemi gerçekleşmiş olur. (Şekil-8)
Plan satırları kaydedildikçe gelen verilerle birçok bölümde değişiklikler gerçekleşir. Planlama ekranı 5 günlük üretimi hedeflemekteydi. Yapılan üretim planına göre, 5 günde tamamlanması hedeflenen planının 0,9 günde gerçekleşeceğinin bilgisi verilmektedir. Bu bilgi, ürünlere tanımlanmış olan operasyonlar ve o operasyonların işlem sürelerini içeren formülasyonlardan gelmektedir. Tanımlanan operasyonların bitirme işlemi yapıldıkça ‘biten modül’ ve ‘biten paket’ bölümü güncellenmektedir. (Şekil-9)
Operasyonlar bölümünü incelediğimizde, her bir parçanın ve paketin gerçekleştirmesi gereken işlemleri görülmektedir. Turuncu renk operasyonun henüz işleme başlamadığını, mavi renk operasyonun işleme başlayıp hala devam ettiğini, kırmızı renk ise operasyonun işleminin bittiğini gösterir. Üretim planının anlık olarak takibi bu ekran ile yapılabilir. (Şekil-10)
Emirler bölümünü incelediğimizde ürünlerin işlem durumu genel olarak görülebilir. Her bir ürün satırındaki “Ekle” butonuna tıklayarak manuel olarak operasyon bitirme işlemi gerçekleştirilebilir. Filtreleme bölümü ‘alt emirler’ ve ‘parça işleme’ olarak listelendiğinde refakat kağıtlarının bastırılabilmesi için istenilen ürünler seçilip yazdırma bölümüne gelinir. Yazdırma bölümüne gelindiğinde birden fazla seçenek karşımıza çıkar, bu kısım işletmenin istediği seçeneklerle de değişebilir. ‘Üretim Emri’ seçeneği ile refakat kağıtlarının ön izlemesi ile yazdırma işlemi yapılabilir. (Şekil-11)
Yazdırma bölümünde karşımıza çıkan refakat kağıdını inceleyebildiğimizde o ürüne dair bütün bilgilerin yer aldığını görebiliriz. Ürün ismi, ölçüleri, operasyon bilgileri, kullanılan malzemeler gibi bütün bilgiler aynı anda yer almaktadır. Bu durum ilk defa üretim sürecinde çalışmaya başlayacak olan kişiler için de hızlı bir bilgi aktarımı sağlar. (Şekil-12)
Emirler bölümünde filtreleme kısmı, ‘alt emirler’ ve ‘ambalaj bölümü’ yapıldığında planın içerisindeki modüller paket olarak listelenir. Bu filtreleme şekli ile satırlar seçilip yazdırma bölümüne gelindiğinde, ‘Toplu Üretim Listesi’ne göre yazdırma şekli seçilir. Bu seçim paketleme operasyonunda başla-bitir yapılabilmesi için barkod listesini verir. Listenin çıktısı alınarak paketleme operasyonunda tanımlanan kullanıcılar VTS ekranı ile işlemleri gerçekleştirirler. (Şekil-13)
Emirler bölümündeki ‘Emir Numarası’ sütununda her bir parçaya ait olan emir numaraları olduğu görülmektedir. Bir parçanın sahip olduğu emir numarası, o parçaya ait gereken her türlü bilgiyi verir. (Şekil-14)
Bir ürünün emir numarasına girdiğimizde ilk olarak parçaya ait ürün ismi, üretim tarihi, üretim adedi gibi genel bilgiler bulunmaktadır. ‘Sarflar’ bölümünde, o parçaya ait sarf edilecek malzemeler miktarları ile listelenir. ‘İlişkili Üretim Emirleri’nde, o parçaya bağlı olan ve operasyonu olan alt emirleri gösterir. ‘Malzeme İhtiyaç Tablosu’nda, parça için sarf edilecek malzemelerin ihtiyaç ve stok durumları gösterilir. ‘Üretim Sonuçları’ bölümü, operasyonlar kaydedildikçe stok fişi ile birlikte malzeme tüketimini de kapsayan raporun bulunduğu kısımdır. ‘Operasyonlar Bölümü’ operasyon sonuç girişi ekranındaki girilen sonuçları gösterir. ‘Operasyon Sonuç Girişi’ ise, VTS ekranında kullanıcıların kaydını sağlamış olduğu sonuçlardır. İstenilen bölümler manuel olarak değiştirilip güncellenebilir. (Şekil-15)
Üretim planlaması ekranında malzeme ihtiyaç talebi olan ürünler işaretlenerek Malzemeler bölümüne gelinir. Açılan ekranda ürünlerin MRP veya Kanban hammadde özelliğine göre listelenir. ‘MRP’ olan hammaddeler, o ürüne özel olan ürünlerdir. Üretim planına alınıp tedarik edilmek istendikçe satınalmaya talepte bulunulur. ‘Kanban’ ürünler ise, birçok üründe kullanılabilen, malzeme deposunda belirli stok seviyesine göre bulunması istenen, hammadde stok seviyesinin altına düştükçe tedarikçiden temin edilmek istenen ürünleri kapsar.
İstenilen şekilde filtreleme yapıldıktan sonra, seçilmiş ürünler için gereken hammaddeler adedince listelenir. Miktarlarda artırma ya da eksiltme yapılabilir, küsuratlı olan miktarlar düzeltilerek satınalma birimine iç talepte bulunulabilir. (Şekil-16)
İç talep kayıt ekranında, özellikle belirtilmek istenen ifade varsa başlık bölümüne yazılır. Yoksa işletmenin ardışık olarak sıraladığı ifade, şekilde kayıt açılabilir. Kime talepte bulunulduğu doldurulması gereken bir bölümdür. Satın alma birimindeki gönderilmek istenen kişinin önüne taleplerin düşmesi, kişi tanımı ile gerçekleşir. (Şekil-17)
Üretim planları yapıldıktan sonra bazı ürünlerin plandan silinip üretilmemesi gerektiğine karar verilen durumlar olabilir. Bu silme işlemini yapmak için ana üretim planı ekranında bulunan silme butonu kullanılmaz. O buton ana planın silinmesi içindir. Aslında hiçbir durumda, özellikle üretimi tamamlanmış olan planların silinmesi tavsiye edilmez. Çünkü işletmelerin geriye dönük olarak planlarını incelemesi çok olası bir durumdur ve plan silindiğinde bu mümkün olmamaktadır. Üretimi tamamlanan planların, aktiften pasif durumuna geçirilmesi planların daha doğru bir şekilde ayrıştırılmasını sağlar.
Plan listesi incelendiğinde satırlar eklendikçe oluşmuş belli bir gruplandırma yöntemine göre oluşan ‘parti numarası’ sütunu görülmektedir. Buradaki gruplandırma yöntemi, plana ürün eklemek için açılan sayfada bir defada eklenen ürünleri tek bir parti numarasına bağlar. Bir diğer gruplandırmayı bir sonraki parti numarasına bağlar. Planları hazırlayan kullanıcı, genelde bu gruplandırmayı seçtiği ürünlerin kategorilerine göre yapar. Örneğin Ezgi isimli ürünlerden yatak odası kategorisinde olanları seçerek bir parti oluşmasını sağlar.
Planların içerisinde silinmek istenen ürünler ise bulunmuş olduğu parti numarasına tıklanarak, hangi ürünler silinmek isteniyorsa başındaki eksi işaretiyle silme işlemi gerçekleştirilir. Bu işlem için, ürünlerin üretimde işleme başlamamış olması gerektiği gibi sistem üzerinden de hiçbir operasyonun gerçekleşmemiş olması gerekmektedir. Eğer ürün hareket gördüğü halde iptal edilmek isteniyorsa, ürünün hangi parçası işlem görmüşse parçanın iş emrine gidilip gereken operasyonlar silinerek geri çekilmesi gerekir. (Şekil-18)
Hazırlanan üretim planında satırlar işaretlenerek yazdırma bölümünden ‘Emir Listesi’ seçeneği ile plan ekranı yazdırılır. (Şekil-19)
